Brandweervoorschriften voor nooduitgangen in bedrijven en gebouwen: wat je moet weten

Wat is een nooduitgang precies?

Een nooduitgang is een uitgang die specifiek bedoeld is voor gebruik in noodgevallen, zoals brand of een gaslek. De deur moet snel, zonder sleutel en zonder extra handelingen te openen zijn, ook als de stroom uitvalt of mensen in paniek zijn.

Een goedgekeurde nooduitgang:

• Draait naar buiten toe open
• Is altijd vrij toegankelijk
• Is duidelijk aangeduid met pictogrammen of verlichting
• Is voorzien van antipaniekbeslag of een drukstang of een snelloopdeur met noodfunctie

Wettelijke vereisten voor nooduitgangen

Brandveiligheid is wettelijk verankerd. Hoewel de exacte eisen verschillen per regio of gebouwtype, zijn dit de algemene kernregels:

1. Aantal nooduitgangen

• Elk compartiment met mensen moet minstens één nooduitgang hebben.
• Zijn er meer dan 50 personen aanwezig? Dan zijn minstens 2 afzonderlijke nooduitgangen verplicht.
• Grote ruimtes of lange gangen hebben vaak extra uitgangen nodig om evacuatietijd te beperken.
   

2. Afstand tot een uitgang

De loopafstand tot een nooduitgang mag maximaal rond de 30 meter bedragen in de meeste niet-hoogbouwsituaties. Dit voorkomt dat mensen te ver moeten lopen onder stress of rookontwikkeling.
 

3. Breedte en toegankelijkheid

De deur moet:

• Minstens 80 cm breed zijn
• Vrij zijn van obstakels zoals vuilbakken, stellingen of gesloten rolluiken
• Zonder sleutel of badge geopend kunnen worden (paniekvrij)

Deze nooduitgangspoorten combineren snelheid, betrouwbaarheid en zichtbaarheid voor een vlotte en veilige evacuatie.

Wat mag absoluut niet?

• Een nooddeur op slot draaien tijdens de werkuren
• De doorgang blokkeren met voorraad, paletten of meubels
• Geen duidelijke signalisatie of noodverlichting voorzien
• Schuifdeuren zonder noodontgrendeling gebruiken als vluchtdeur

Verschil tussen een vluchtdeur en een nooddeur

Hoewel deze termen vaak door elkaar gebruikt worden, is er een belangrijk verschil:

• Een vluchtdeur is een extra uitgang die gebruikt kan worden bij drukte of als alternatief pad. Ze moet niet altijd antipaniekbeslag hebben.
• Een nooddeur is verplicht bij brandveiligheidsvoorzieningen en moet wél paniekveilig en zonder sleutels te openen zijn.

Extra aandachtspunten voor bedrijven

Voor werkgevers gelden bijkomende plichten:

• Zorg voor een geïntegreerd evacuatieplan met plattegrond en instructies.
• Oefen evacuaties minstens één keer per jaar.
• Houd de gegevens van je nooduitgangen up-to-date bij verbouwingen of herindeling.
• Voorzie onderhoud van sloten, verlichting en signalisatie.

Best practices

• Zorg voor duidelijke markeringen met fotoluminescente (lichtgevende) pictogrammen.
• Gebruik antipaniekhardware zoals duwstangen die zelfs bij druk open blijven.
• Laat een professionele keuring uitvoeren bij nieuwbouw, uitbreiding of functiewijziging.
• Koppel nooddeuren aan een branddetectiesysteem zodat ze automatisch vrijgegeven worden bij alarm.

Een goed geplaatste, correcte en toegankelijke nooduitgang is niet alleen wettelijk verplicht, het is een morele verantwoordelijkheid. Elk bedrijf of gebouw waar mensen aanwezig zijn, moet voorbereid zijn op het onverwachte. Door de juiste voorschriften te volgen, maak je evacuatie veilig, snel en effectief.